In ‘De soultunes van…’ delen we verhalen van mensen die een liedje kennen dat heel goed bij hun leven past of een heel bijzondere betekenis voor hen heeft. Deze week vertelt Wijnand Speelman (28), DJ bij 3FM, waarom ‘Under African Skies’ van Paul Simon zo bijzonder voor hem is. “Het is een soort standbeeldje dat ik altijd meeneem en verplaats, het houdt Jaap in leven.”

Maar voordat ik vraag naar het verhaal achter zijn soultunes, wil toch ook wel even weten hoe belangrijk muziek & lyrics zijn voor een radio DJ!

Waar luister je zoal naar als je niet aan het werk bent?

“Muziek is voor mij echt een emotie-versterker. Gisteravond was ik bijvoorbeeld Italiaans aan het koken, dan zet ik Eros Ramazzotti op. Als ik gewoon lekker thuis ben en wil ontspannen, draai ik mijn favoriete band The War On Drugs. Maar als mezelf een beetje wil oppeppen in de auto, dan luister ik naar hiphop. Wanneer ik echt in een feeststemming ben, wil ik nog weleens dance draaien.”

Luister je naar lyrics?

“In eerste instantie luister ik puur naar de sound en als ik die echt vet vind, pak ik de tekst erbij. Ik denk dat je altijd je eigen waarheid in muziek vindt. Als je bijvoorbeeld verdrietig bent en de radio aanzet, hoor je allemaal tracks die toevallig ineens op jou slaan. Dat is dan gewoon perceptie.

Maar ik heb een aantal key-platen die qua inhoud én vibe helemaal kloppen en ik vind het fijn om die in bepaalde situaties op te zetten. Als ik bijvoorbeeld een kutdag heb gehad, luister ik ‘Brand New Day’ van Joshua Radin. Hij zingt ‘It’s a brand new day, the sun is shining. For the first time in such a long long time, I know I’ll be ok’. Als ik dat hoor, denk ik ‘Nou kom op, we gaan er gewoon weer tegenaan’.”

Hoe vrij ben je in de keuze van nummers voor je programma?

“Op de radio draai ik eigenlijk alleen maar muziek waar ik zelf iets mee heb. Natuurlijk moeten we bepaalde platen draaien omdat er een hit-rotatie is en we vanuit 3FM een keuze maken welke nieuwe muziek we ondersteunen. Maar daarin heb ik meerdere opties en ik probeer altijd platen te kiezen die ik vet vind.

Ik vind het mooi als platen over relaties van mensen gaan. Of het nou vriendschap is of liefde. En nummers die gaan over een innerlijke emotie in jezelf.”

Wat wil je de luisteraar meegeven met de muziek die je draait?

“Ik probeer altijd te delen wat ik bij een plaat voel. De achtergrond van artiesten heeft daar ook vaak mee te maken. Wij draaien Boef nu bijvoorbeeld, veel mensen kotsen daarvan. Terwijl, als je iemand leert kennen dan kun je vaak beter begrijpen waarom hij bepaalde teksten schrijft.

Ik ben opgegroeid in Houten, een boerendorp onder Utrecht. Mijn ouders zijn nog bij elkaar, we hadden het nooit k🤐t, ik ben nooit op straat gegooid door mijn ouders. Boef woonde in Parijs, zijn vader zat in de gevangenis in Algerije en hij is door zijn moeder naar zijn oom in Alkmaar gestuurd. Die jongen heeft een heel andere jeugd gehad dan ik, dus zijn referentiekader is ook heel anders dan dat van mij. Logischerwijs is zijn muziek ook heel anders dan wat ik had gemaakt wanneer ik artiest was geweest.

Als ik al die kritiek over Boef hoor, denk ik ‘Je hebt je niet eens verdiept in die jongen, je weet niet eens waar hij vandaan komt. Los van wat hij op z’n kerfstok heeft, is het f🤐cking knap hoe hij het heeft aangepakt en waar hij nu is.’ Dat probeer ik op de radio ook te vertellen, ik wil mensen verder laten kijken dan hun neus lang is.”

En dan jouw ‘soultunes’.. iedereen heeft wel een nummer waarvan het lijkt alsof het voor hem/haar geschreven is. Een nummer dat zowel qua sound als ook qua inhoud klopt bij het leven of een gebeurtenis. Welk nummer is dat voor jou?

“Voor mij is dat ‘Under African Skies’ van Paul Simon. Het doet me denken aan Jaap, de beste vriend van mijn ouders. Jaap had in Nederland gewoon een gezin, maar op een gegeven moment is zijn zoon overleden en is hij gescheiden. Zijn hart lag altijd al in Afrika en hij is naar Ghana vertrokken. Daar zette hij een ICT-project op waarmee hij computers naar afgelegen gebieden bracht.

In Nederland haalde hij met een vrachtwagentje bij bedrijven oude computers op en toen ik een jaar of 15 was mocht ik weleens met hem mee. Dan zaten we in de auto en mocht ik van hem peukjes roken, hij hield z’n mond wel tegen mijn ouders. Dat was fantastisch. Hij vertelde mij altijd over Afrika en op een gegeven moment ook over het album ‘Graceland’ van Paul Simon, een album dat ik nog niet kende. Ik ging het luisteren en vond het heel mooi.

Maar op een gegeven moment werd Jaap ziek, hij kreeg kanker. Uiteindelijk werd de situatie onhoudbaar en kon hij niet meer in Ghana blijven. Hij moest terugkomen.
Als ik hem dan opzocht, tot aan het hospice toe, nam ik een MP3-speler mee met ‘Graceland’ erop. En dan luisterden wij die muziek samen.

Jaap zei altijd ‘Het komt allemaal wel goed’. Ook toen hij ziek was, zei hij dat nog. Ik zal nooit vergeten dat ik met hem in dat hospice was toen hij net was opgegeven en tegen hem zei ‘Japie, ik denk niet dat het nog goed komt he?’ Toen zei hij: ‘Nee Wijnand, ik denk niet dat het nog goed komt. Maar goed, wat maakt het ook uit’. We hadden er allebei wel vrede mee op dat moment en zijn die plaat weer gaan luisteren. Ik heb hem beloofd dat ik in elk nieuw radioprogramma dat ik zal maken, als eerste verzoekje ‘Under African Skies’ voor hem draai.”

Wat doet het met je als je dat nummer dan draait?

“Toen ik in november met mijn nieuwe programma begon en ik die plaat aankondigde, kon ik wel janken. Er zit zo veel emotie achter, het gaat over Ghana, Afrika, de relatie die wij hadden. Je deelt iets heel persoonlijks en daarmee stel je je heel kwetsbaar op.

Ergens ben ik dan heel trots dat ik het kan doen en dat ik hem zo eer. Maar het is ook gewoon heel pijnlijk, want het liefst had ik natuurlijk gehad dat hij aan de andere kant van de radio zat te luisteren en te genieten van die plaat. Maar elke keer als ik het op de radio draai, heb ik het gevoel dat hij dat vet vindt. Dat klinkt misschien raar, maar dit nummer was zo speciaal voor hem.

Joseph’s face was black as night
The pale yellow moon shone in his eyes
His path was marked
By the stars in the Southern Hemisphere
And he walked his days
Under African skies

This is the story of how we begin to remember
This is the powerful pulsing of love in the vein
After the dream of falling and calling your name out
These are the roots of rhythm
And the roots of rhythm remain
Under African Skies – Paul Simon

Alleen al de eerste noten, dit nummer klinkt gewoon als Afrika. En dan de tekst ‘This is the story of how we begin to remember’. Die hele plaat, die opbouw, die is zo verschrikkelijk mooi.

Ondanks dat het voor mij dus best wel beladen is om dit nummer te draaien, ga ik deze belofte tot lengte van dagen nakomen. Het is een soort standbeeldje dat ik altijd meeneem en verplaats, het houdt Jaap in leven.”

Lees hier de rest van de lyrics.

Wijnand Speelman komt uit Utrecht werkt sinds 2011 als DJ bij 3FM. Na verschillende shows in de nacht en het weekend (waarmee hij samen met zijn ‘broer’ Barend van Deelen een Marconi Award voor Aanstormend Talent won), is hij sinds november elke werkdag tussen 14.00u en 16.00u te horen. Ook maakte hij voor Serious Request reizen naar onder andere Congo en Ivoorkust om verslag te doen van de (nood)situaties daar.

Ook benieuwd naar de soultunes van Wijnand’s collega Giel Beelen?