Lana Del Rey’s songteksten roepen net zo veel vragen als verbazing op. Zingt ze dit nou echt? En méént ze wat ze zingt? In hoeverre is haar rebelse imago authentiek? Dit is wat veel mensen zich de afgelopen jaren hebben afgevraagd bij het luisteren naar haar melancholische liedjes en het zien van haar nostalgische videoclips.
Haar kunst en voorkomen leverden haar heel veel kritiek, maar sinds het uitkomen van haar meest recente album Norman Fucking Rockwell! ook lovende woorden op. Waarom zijn de eens bikkelharde critici van gedachten veranderd?
Aanstaande vrijdag staat Lana Del Rey in de Ziggo Dome, een goede reden om dit eens tot de bodem uit te zoeken!
Lana Del wie?
Lana Del Rey werd in 1985 in New York geboren als Elizabeth Grant. Ze groeide op in Upstate New York, het meer landelijke gedeelte ten noorden van New York City. Rond haar 18e werd ze door haar ouders naar kostschool in Conneticut gestuurd, onder andere omdat ze een alcoholverslaving had. Hier wist ze gelukkig van te herstellen.
In 2006 ging ze terug naar de stad om haar muzikale carrière van de grond te krijgen. Ze begon als zangeres in bars, onder de namen Lizzy Grant and May Jailer. Dit was rond dezelfde tijd dat Lady Gaga ook startte en grappig genoeg hebben de artiesten meerdere keren samen gezongen.
Viral Video (Games)
Ze scoorde een platencontract en kocht van dat geld een huis in een trailerpark. Ook veranderde ze haar naam naar het meer exotisch klinkende Lana Del Rey. Naar eigen zeggen omdat het haar deed denken aan de glamour van de kust, volgens anderen werd dit bedacht door haar management als onderdeel van een vernuftig marketingplan.
Haar eerste single Video Games ging viral en werd een underground sensatie, met name omdat het zo authentiek aanvoelde. Lana Del Reys zwoele stem en bijbehorende korrelige videoclip met home video’s en karakteristieke Hollywood beelden waren een verademing in de tijd waarin muziek en clips meestal juist erg gepolijst waren. Ook haar vrouwelijke looks, welke een combinatie waren tussen jaren 60 Hollywood glamour en de cool casual California girl, sprak veel mensen aan.
Outsider of rich girl?
Maar critici kwamen er snel achter dat de social media van Lizzy Grant vlak voor het uitbrengen van Video Games waren verwijderd. Ze concludeerden dat haar hele voorkomen niet echt, maar een concept was. Ze zou geen outsider zijn die op zoek was naar erkenning, maar een rich girl wiens vader multimiljonair was en haar carrière financierde. Dit spreekt Del Rey tot op de dag van vandaag tegen. Hoe dan ook, Lana Del Rey werd super succesvol.
Wapenfeiten
Sinds 2012 verkocht Lana Del Rey in totaal 19,1 miljoen albums wereldwijd en kreeg ze meer dan 3,5 miljard online views. Ook heeft ze inmiddels meer dan 15,8 miljoen volgers op Instagram en won ze 2 Brit Awards, een Golden Globe, 9 GAFFA’s en ontving ze 6 Grammy nominaties.
Lana Del Rey’s boodschap
Wat minstens zo veelbesproken is als haar voorkomen, zijn Lana Del Reys songteksten. Wij hebben de meest opvallende voor je op een rijtje gezet.
5. Video Games / Blue Jeans (Born To Die, 2012), Ultraviolence (Ultraviolence, 2014)
Waar collega-artiesten als Lady Gaga en Beyoncé op de barricade gaan voor meer gelijkwaardigheid voor vrouwen, Afro-Amerikanen en de LGBTQ-community, lijkt Lana Del Rey (vooral aan het begin van haar carrière) een veel minder geëmancipeerd wereldbeeld te hebben.
Zo kan Video Games geïnterpreteerd worden als een ode aan een onbeantwoorde liefde.
It’s you, it’s you, it’s all for you
Everything I do
I tell you all the time
Heaven is a place on earth with you
Tell me all the things you wanna do
I heard that you like the bad girls
Honey, is that true?
It’s better than I ever even knew
They say that the world was built for two
Only worth living if somebody is loving you
And baby, now you do
Video Games – Lana Del Rey
In een interview met NME legt ze uit dat het gaat over haar ex-vriend:
“It was just a time in my life when I had let go of my own personal career ambitions, just to enjoy being with him (…) when he’d come home from work and play video games.”
Ook in andere liedjes lijkt ze zich volledig te onderwerpen aan de wensen van haar grote liefde. Zo zegt ze in Blue Jeans:
You went out every night, and baby, that’s alright
I told you that no matter what you did, I’d be by your side
Blue Jeans – Lana Del Rey
En in Ultraviolence accepteert ze zelfs fysiek geweld:
With his ultraviolence
Ultraviolence
Ultraviolence
Ultraviolence
I can hear sirens, sirens
He hit me and it felt like a kiss
I can hear violins, violins
Give me all of that ultraviolence
Ultraviolence – Lana Del Rey
Ze krijgt in de loop der jaren veel kritiek op deze antifeministische houding, maar komt in 2017 in een interview met Pitchfork toch terug op het gebruik van de lyric ‘He hit me and it felt like a kiss’. Ze zegt:
“I don’t like it. I don’t. I don’t sing it. I sing ‘Ultraviolence’ but I don’t sing that line anymore. Having someone be aggressive in a relationship was the only relationship I knew. I’m not going to say that that [lyric] was 100 percent true, but I do feel comfortable saying what I was used to was a difficult, tumultuous relationship, and it wasn’t because of me. It didn’t come from my end.”
Op haar vierde album Lust For Life zijn meer empowering songteksten voor vrouwen te vinden. Niet gek dat de tijd waarin de #MeToo-beweging de publieke opinie veranderde, ook invloed heeft gehad op haar boodschap.
4. National Anthem (Born To Die, 2012)
Vanuit Europees perspectief kun je Lana Del Rey zien als de verpersoonlijking van de Amerikaanse cultuur. Aan het begin van haar carrière is ze ontzettend trots op haar land en komt dat in zo’n beetje elk liedje naar voren.
Vanuit haar eigen studio in Santa Monica neemt ze je in haar muziek mee op een zonovergoten road trip door de VS. In liedjes als West Coast, Florida Kilos en Brooklyn Baby vertelt ze over haar land, ook refereert ze naar iconische kleding als de blauwe spijkerbroek en filmsterren als James Dean.
In National Anthem zegt ze iets over Amerikaanse normen en waarden:
Money is the anthem, of success, so before we go out
What’s your address?
Geld is volgens LDR een graadmeter van succes. Door te vragen naar een postcode kom je dus meer te weten over iemands status.
Tell me I’m your National Anthem (Sugar sugar, how now, take your body downtown)
Red, white, blue’s in the skies, summer’s in the air and baby, heaven’s in your eyes
I’m your National Anthem
Hier noemt ze de nationale kleuren en in de volgende passage geeft ze geld wel een heel belangrijke rol:
Money is the reason we exist
Everybody knows it, it’s a fact-kiss, kiss
Money is the anthem of success
So put on mascara, and your party dress
National Anthem – Lana Del Rey
Toen het liedje in 2012 uitkwam, voegde ze de daad regelmatig bij het woord; ze werd vaak in vol ornaat in het uitgaansleven gespot.
Maar ook op deze vaderlandsliefde komt ze terug in 2017. Sinds het sociaal-politieke klimaat in de VS zo veranderd is, voelt ze niet meer de behoefte om het typisch Amerikaanse leven te idealiseren. In het eerdergenoemde Pitchfork-interview zegt ze:
“I definitely changed my visuals on my tour videos. I’m not going to have the American flag waving while I’m singing ‘Born to Die.’ It’s not going to happen. I’d rather have static. It’s a transitional period, and I’m super aware of that. I think it would be inappropriate to be in France with an American flag. It would feel weird to me now—it didn’t feel weird in 2013.”
3. Shades Of Cool (Ultraviolence, 2014)
Ook typisch voor Lana Del Rey’s muziek en imago, is nostalgie. Alle 6 albums die ze tot nu toe heeft uitgebracht, hebben een donkere sfeer en het is dan ook niet verrassend dat er vaak hopeloosheid zit in de onderwerpen die ze in haar lyrics bespreekt; giftige relaties, geweld, drugs en de dood.
Een liedje waarin dit duidelijk naar voren komt is Shades Of Cool. Lana’s baby zit niet alleen in de put, maar hij gebruikt ook drugs en gaat om met meerdere vrouwen:
My baby lives in shades of blue
Blue eyes and jazz and attitude
He lives in California too
He drives a Chevy Malibu
And when he calls, he calls for me and not for you
He lives for love, he loves his drugs, he loves his baby too
Helaas is Lana’s invloed hierop beperkt:
But I can’t fix him, can’t make him better
And I can’t do nothing about his strange weather
Shades Of Cool – Lana Del Rey
Maar het blijft niet alleen bij donkere songteksten. In 2014 ontstaat ophef omdat The Guardian een interview publiceert waarin ze zegt dat ze net als haar grote helden Kurt Cobain en Amy Winehouse, die op hun 27e stierven, al dood had willen zijn. Ze zag een jonge dood als glamorous.
Kurt Cobains dochter Frances Bean riep haar hierop op het matje; “The death of young musicians isn’t something to romanticize”. Del Rey antwoordde dat de journalist haar misleid had en dat ze hem niet had moeten vertrouwen.
Dat dit voorval veel indruk op haar heeft gemaakt, blijkt wel uit het feit dat ze er 5 jaar later op terugkomt in een liedje, zo zullen we in de nummer 1 van dit lijstje zien.
2. Ride (Born To Die – The Paradise Edition, 2012)
Iets dat Lana Del Rey’s muziek en videoclips ook typeert, is rebellie. Zo noemt ze zichzelf ‘gangsta Nancy Sinatra’ en zingt ze in Off To The Races over haar oudere gangster-liefde. Inspiratie voor dit liedje haalde ze uit Lolita, het boek van Vladimir Nabokov. Dit verhaal sprak haar zo enorm aan, dat ze de boektitel zelfs op haar arm liet tatoeëren.
Een ander liedje waarin ze haar toch wel ruige levensstijl beschrijft, is Ride.
Dying young and playing hard
That’s the way my father made his life an art
Drink all day and we talk ’til dark
That’s the way the road dogs do it
Light ’til dark
Don’t leave me now
Don’t say goodbye
Don’t turn around
Leave me high and dry
I hear the birds on the summer breeze
I drive fast, I am alone at midnight
Been trying hard not to get into trouble
But I, I’ve got a war in my mind
I just ride, just ride
Ride – Lana Del Rey
Waar deze songtekst nog niet echt schokkend is, is de bijbehorende videoclip dat volgens velen wel. In de 10 minuten durende muziekfilm laat ze zich onder het motto “I am fucking crazy. But I am free” in met veel oudere, dikke leden van een motorbende.
Toen het net was uitgebracht, ontstond er veel controverse rondom deze video; Lana zou er prostitutie en geweld mee verheerlijken. In een interview met The Guardian reageert ze hier op:
“I can see how that video would raise a feminist eyebrow. But that was more personal to me – it was about my feelings on free love and what the effect of meeting strangers can bring into your life: how it can make you unhinged in the right way and free you from the social obligations I hope we’re growing out of in 2014.”
Er zitten dus veel meer lagen in haar boodschap dan je misschien op het eerste gezicht zou verwachten, dit liedje gaat over vrijheid.
1. Mariners Apartment Complex (Norman Fucking Rockwell!, 2019)
Zoals ik eerder al schreef, kreeg Lana Del Rey vanaf het moment dat ze doorbrak naast lof, ook veel kritiek. Met haar suikerspinkapsel, artiestennaam en verhaal over haar afkomst, twijfelden critici aan haar authenticiteit.
Sommigen zeggen dat ze haar bekendheid te danken heeft aan een geflopt optreden bij Saturday Night Live en haar welvarende afkomst, wat natuurlijk botst met het self made imago dat ze de afgelopen 10 jaar uitdroeg. Volgens haar criticasters is haar populariteit volledig geregisseerd door haar platenlabel.
Maar Del Rey trok zich er niets van aan en ging door. Ze bleef trouw aan haar sound en stijl. Net zo lang tot het tij keerde en ze afgelopen jaar ineens zeer lovende kritieken kreeg voor haar laatste album Norman Fucking Rockwell!.
Volgens een analyse van Vox wordt haar ‘weirdness’ nu wel begrepen omdat de tijden veranderd zijn. Vanaf de jaren 70 was ‘authenticiteit’ volgens critici het hoogst haalbare voor artiesten. Een authentieke artiest schreef zelf zijn muziek, bespeelde muziekinstrumenten en kon echt live optreden (dus niet playbacken). Met andere woorden: artiesten lieten hun ware zelf zien aan de wereld door middel van hun kunst.
In de jaren 2000 en 2010 veranderde de publieke opinie en werden niet langer alleen de genieën die dit allemaal (zelf) konden gewaardeerd, maar werd ingezien dat commerciële samenwerkingen óók goede, memorabele muziek kunnen voortbrengen. In de wetenschap kwamen Star Studies op en hiermee daalde het besef in dat artiesten eigenlijk altijd een ‘star image’ hebben. Je krijgt nooit toegang tot de ‘echte’ persoon die de artiest is. En zo’n imago maakt een artiest niet manipulatief of nep, het maakt hem of haar een ster.
Nu deze interpretatie van popmuziek breder omarmd is, wordt Lana Del Rey’s plek in de muziekgeschiedenis herschreven. Ze zou zelfs die enorme waarde die aan authenticiteit gegeven werd hebben helpen afbrokkelen en daarmee ruimte hebben gemaakt voor meer fictie in muziek.
Dat brengt ons bij de nummer 1 van dit lijstje; Mariners Apartment Complex. In dit liedje lijkt Lana Del Rey voorgoed af te rekenen met alle kritiek uit het verleden. ‘Mariners Apartment Complex’ is de plek waar het eerdergenoemde interview met The Guardian, waarin ze zei dat ze al dood had willen zijn, deed. Ze zegt dat ze het niet zo bedoelde en hoe ze haar rol als artieste ziet:
You took my sadness out of context
At the Mariners Apartment Complex
I ain’t no candle in the wind
I’m the board, the lightning, the thunder
Kind of girl who’s gonna make you wonder
Who you are and who you’ve been
In deze passage lijkt ze zelfs te vragen om haar te accepteren zoals ze is:
And who I’ve been is with you on these beaches
Your Venice bitch, your die-hard, your weakness
Maybe I could save you from your sins
So kiss the sky and whisper to Jesus
My, my, my, you found this, you need this
Take a deep breath, baby, let me in
En in het refrein is het gedaan met de ondergeschikte positie die ze eerder in haar muziek innam:
You lose your way, just take my hand
You’re lost at sea, then I’ll command your boat to me again
Don’t look too far, right where you are, that’s where I am
I’m your man
I’m your man
Mariners Apartment Complex – Lana Del Rey
Lana Del Rey lijkt hiermee sterker in haar schoenen te staan dan ooit tevoren en dat wordt gezien de lovende kritieken op dit album gewaardeerd.
Krijgt dit bijzondere verhaal met alle afkeuring, rebellie en vooral doorzettingsvermogen toch nog een happy end…
Ben jij erbij in de Ziggo Dome?
Veel plezier, het kan haast niet anders dan een onvergetelijke avond worden!
Verder lezen
Wij onderzochten ook wat artiesten als Billie Eilish, Lady Gaga en Beyoncé willen zeggen met hun muziek. Enjoy!
Volg ons!
Like ons op Facebook, Instagram of schrijf je in voor de maandelijkse News Flash! (No worries, no spam! 
)
Leuk artikel ❤