De dubbele bodem van ‘This Is America’ van Childish Gambino

Je kúnt het bijna niet gemist hebben; de nieuwe video van Childish Gambino. Afgelopen zaterdag lanceerde de Amerikaanse alleskunner het controversiële This Is America in Saturday Night Live en sindsdien staan niet alleen meer dan 63 miljoen streams op de Youtube-teller, maar is het ook in zo’n beetje de hele Westerse wereld het gesprek van de week. Fans, muziekcritici en artiesten gaan he-le-maal los op de interpretatie van de videoclip.

Er is inmiddels al véél over deze nieuwe release gezegd en geschreven, zo’n beetje elk frame van de clip is geanalyseerd. Maar weet je wat mij verbaast? Dat bijna niemand ook goed naar het liedje gelúisterd heeft! En dat blijkt minstens zo interessant* te zijn..

Childish wie?

Wie is de man achter deze wervelwind aan protest? Tot de Grammy Awards van afgelopen januari had ik nog nooit van Childish Gambino gehoord. Deze avond kwam hij 5 (!) keer voorbij als genomineerde en 1 keer als winnaar en dat overtuigde me wel dat dit een artiest is om in de gaten te houden.

Donald Glover a.k.a. Childish Gambino is acteur, schrijver, producent, comedian en muzikant. Hij werd bekend van de comedy serie Community maar stopte in 2012 met zijn werk als acteur om zich onder de artiestennaam Childish Gambino te focussen op een muzikale carrière. (Mocht je je afvragen hoe hij aan dit pseudoniem komt, Glover gebruikte hiervoor de Wu-Tang Name Generator).

Zijn eerste twee albums werden met de grond gelijk gemaakt door de critici en niet veel later trok hij zich terug uit het openbare leven. Wel bleef hij op social media actief, wat weinig goed deed voor zijn reputatie. Volgens de Volkskrant werd hij hiermee ‘het symbool van een softe en verwende generatie, toonbeeld van een pathetische millennial’.

Maar hij kwam terug! Hij schreef en produceerde zijn eigen serie Atlanta en nam hierin ook zelf de hoofdrol. Deze dramedy gaat over twee rappers die het proberen te maken in Atlanta, Georgia. Daarbij komen allerlei sociale- en economische onderwerpen aan bod; de rassenkwestie, relaties, armoede, status en ouderschap. Het zijn geen jongens van de straat, maar ze behoren ook niet tot de glamorous elite. Het zijn ‘gewone’ Amerikanen en als kijker ben je getuige van hun alledaagse strubbelingen.

Het eerste seizoen kwam in 2016 uit en betekende het definitieve kantelpunt voor Gambino’s reputatie. Atlanta werd goed ontvangen door vriend en vijand. Ook het album Awaken, My Love! dat hij afgelopen december uitgebracht viel in de smaak – zélfs bij de critici die hem eerder verguisden.

Met de gebeurtenissen van deze week, mag dit wel het ultieme verhaal van een underdog die boven zichzelf uitstijgt genoemd worden.

This Is America

Terug naar This Is America. Waar gaat het over? We ontrafelen de boodschap passage voor passage.

Het liedje opent met een gospelkoor. De lyrics zijn niet bijzonder veelzeggend, maar het feit dat ze verpakt zijn in traditionele Afro Amerikaanse muziek, schetst een duidelijke context.

Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah
Yeah, yeah, yeah, go, go away

‘Gospel’ komt van het oud-Engelse goð (goed) spell (nieuws, boodschap), wat dus letterlijk ‘goede boodschap’ betekent. Het is ontstaan in de katoenvelden in het zuiden van de VS ten tijde van de slavernij. De religieuze muziek draagt hoopvolle boodschappen en helpt de etnische minderheid al eeuwenlang om te gaan met de uitdagingen van het leven.

Jim Crow

Dan volgt de bridge waarin Gambino op in een vrolijke melodie zijn verlangens beschrijft; feestjes, geld, dansen. Geen gekke behoeften voor de gemiddelde Millennial in Amerika.

We just wanna party
Party just for you
We just want the money
Money just for you
I know you wanna party
Party just for me
Girl, you got me dancin’ (yeah, girl, you got me dancin’)
Dance and shake the frame

In de video zien we Gambino dansen in een grote, lege loods – welke de Verenigde Staten moet voorstellen. Aan het eind van de bridge verandert de scene met de onschuldig dansende Gambino in een schokkend tafereel. Hij schiet een zwarte man door het hoofd.

De pose die hij daarbij aanneemt, verwijst naar Jim Crow. Jim Crow is een slaaf die de hoofdrol had in een liedje uit de jaren 1830. Een racistische karikatuur van de Afro Amerikaanse bevolking.

Guns vs. bodies

Misschien nog wel heftiger aan deze scene, is het feit dat het wapen waarmee Gambino de man doodschoot, met meer respect wordt behandeld dan het lijk.

Waar het pistool wordt gewikkeld in een zijden doekje en wordt meegenomen door een kind, wordt het lijk respectloos weggesleept.

Corrupte politie, wapenbezit

Daarop stelt Gambino zichzelf de vraag: ‘Wat is Amerika?’ Hij beschrijft het als volgt:

This is America
Don’t catch you slippin’ up
Don’t catch you slippin’ up
Look what I’m whippin’ up

In het refrein maakt hij duidelijk dat je in Amerika niet hoeft te verwachten dat je wordt opgevangen als je uitglijdt.

This is America (skrrt, skrrt, woo)
Don’t catch you slippin’ up (ayy)
Look at how I’m livin’ now
Police be trippin’ now (woo)

De politie in de VS staat bekend als racistisch en onderzoek toont aan dat zwarte mannen tussen de 15 en 34 maar liefst 9 keer meer kans hebben door de politie te worden gedood dan andere Amerikanen.

Yeah, this is America (woo, ayy)
Guns in my area (word, my area)
I got the strap (ayy, ayy)
I gotta carry ’em

Yeah, yeah, I’ma go into this (ugh)

Dat wapenbezit een hot topic is in de VS, behoeft weinig uitleg. Deze week nog kwam President Trump in opspraak met zijn toespraak voor de wapenlobby-organisatie NRA.

Hij gaf niet alleen een misselijkmakend beeldend voorbeeld (“Boem, hier komen! Boem, hier komen!”) van de aanslag op de Bataclan, maar beweert ook dat dit bloedbad voorkomen had kunnen worden wanneer medewerkers of bezoekers van het podium wapens bij zich hadden gehad. Dus..

Guerilla vs. gorilla

Met Trumps wapenbeleid in het achterhoofd, valt ook de volgende regel op z’n plek;

Yeah, yeah, this is guerilla (woo)

Waar het misschien voor de hand ligt om dit simpelweg te interpreteren als guerilla-oorlogvoering, is er ook een theorie die het linkt aan het Invisible Gorilla-experiment.

In deze psychologische studie krijgen proefpersonen een video te zien waarin twee teams bestaande uit drie personen een basketbal aan elkaar doorgeven. De kijkers wordt gevraagd te tellen hoe vaak de bal doorgegeven wordt. Halverwege het experiment loopt een gorilla door het beeld, die zichzelf uitgebreid op de borst trommelt.

Guess what? De helft van de proefpersonen die dit experiment deden, misten de aap volledig! Het werd hét bewijs dat je als mens iets extreem groots kunt missen, ondanks dat het eigenlijk recht voor je neus plaatsvindt.

Ergens lijkt deze connectie misschien wat vergezocht, maar als je naar het overkoepelende thema van dit liedje en deze clip kijkt, is het juist spot-on!

Betekenisloze rap

Over de volgende regels is online veel discussie:

Yeah, yeah, I’ma go get the bag
Yeah, yeah, or I’ma get the pad 

Enerzijds zou ‘The bag’ kunnen slaan op een zakje coke of weed en ‘the pad’ zou refereren naar het bezitten van een huis.

Anderzijds zou het ook kunnen betekenen dat als Gambino geen ‘bag’ geld krijgt, hij naar zijn ‘pad’ ofwel blocnote zal blijven grijpen om door te gaan met schrijven en daarmee alsnog zijn brood te gaan verdienen.

Hoe dan ook lijkt het een kritische noot op de huidige rap te zijn waarvan vaak wordt gezegd dat die weinig betekenis bevat en alleen maar over feestjes en geld gaat.

Yeah, yeah, I’m so cold like, yeah (yeah)
I’m so dope like, yeah (woo)
We gon’ blow like yeah (straight up, uh)

Charleston

Vervolgens zien we een gospelkoor dat de volgende tekst zingt:

Ooh-ooh-ooh-ooh-ooh, tell somebody
You go tell somebody
Grandma told me
Get your money, Black man (get your money)
Get your money, Black man (get your—Black man)

Volgens mij slaat dit op het wijdverspreide idee in de Afro Amerikaanse gemeenschap dat jonge mannen kosten wat het kost financieel succesvol moeten zijn om aanzien te krijgen. Het feit dat hij dit advies juist van zijn oma krijgt, kan duiden op dat hij het een ouderwetse visie vindt.

In de video schiet Gambino vervolgens het volledige gospelkoor neer, wat een referentie lijkt te zijn naar de schietpartij in de Charleston Church in South Carolina in 2015.

Watch it!

Na het refrein volgt het tweede couplet waarin Gambino kritiek uit op de oppervlakkige consumptiemaatschappij.

Look how I’m geekin’ out (hey)
I’m so fitted (I’m so fitted, woo)
I’m on Gucci (I’m on Gucci)
I’m so pretty (yeah, yeah)
I’m gon’ get it (ayy, I’m gon’ get it)
Watch me move (blaow)

In de clip zorgen zijn indrukwekkende dansmoves ervoor dat je gemakkelijk kunt missen wat er op de achtergrond allemaal gaande is; er breekt een rel uit en een man berooft zichzelf van het leven.

Deze chaos wordt door omstanders in de clip gefilmd met hun mobiele telefoon.

This a celly (ha)
That’s a tool (yeah)
On my Kodak (woo, Black)

Ooh, know that (yeah, know that, hold on)
Get it (get it, get it)
Ooh, work it (21)

Een ‘tool’ is ook wel slang voor een wapen. Hiermee zou Gambino refereren naar de agenten die de 22-jarige Stephon Clark in zijn eigen achtertuin doodden. Ze dachten dat hij een wapen bij zich droeg, maar dit bleek zijn mobiele telefoon te zijn.

Anderzijds maakt hij hiermee een referentie naar de vele malen waarin mobiele telefoons werden gebruikt om schietende politieagenten, rellen of geweld tegen Afro Amerikanen vast te leggen en soms zelfs live uit te zenden.

Met Kodak refereert hij waarschijnlijk niet alleen naar het camera-bedrijf, maar ook naar rapper Kodak Black, wiens muziek hij gebruikt heeft in Atlanta.

Blocka

Dan galoppeert een man met een bivakmuts voorbij op een wit, ofwel vaal, paard. Dit zou een referentie kunnen zijn naar Openbaring 6 uit de Bijbel:

“En ik zag, en ziet, een vaal paard, en die daarop zat, zijn naam was de dood; en de hel volgde hem na.”

Gambino zingt de volgende tekst:

Hunnid bands, hunnid bands, hunnid bands (hunnid bands)
Contraband, contraband, contraband (contraband)
I got the plug in Oaxaca (woah)
They gonna find you like blocka (blaow)

Een ‘band’ is duizend dollar, dus ‘hunnid bands’ staat voor $100.000. ‘Contraband’ verwijst naar smokkelwaar, vaak drugs. Oaxaca is een Mexicaanse staat die berucht is om de vele drugskartels. Een plug is een dealer en ‘blocka’ is een imitatie van het geluid van een gunshot.

Gambino maakt daarbij ook een gebaar van een pistool met zijn handen, waarop alle dansers om hem heen verdwijnen. Een lange, ijzige, angstaanjagende (!) stilte volgt, maar dan blijkt hij alleen maar een jointje uit zijn zak te pakken.

Social Media Bash

In het volgende shot zien we hem dansen op een auto. Waar in hiphop video’s meestal de duurste en nieuwste modellen te zien zijn, is dit een oud barrel.

Het refrein wordt ingeleid met de volgende lyrics:

Ooh-ooh-ooh-ooh-ooh, tell somebody
America, I just checked my following list, and—
You go tell somebody
—you mothafuckas owe me

Rapper Young Thug – die 2,7 miljoen volgers op Twitter en 5 miljoen volgers op Instagram heeft – beklaagt zich in deze lyrics dat het voor hem niet genoeg is.

Outro

De outro is ook voor Young Thug. Hoe succesvol of rijk een Afro Amerikaanse man in Amerika ook is, hij blijft ‘maar een zwarte man’. Racisme is (nog altijd) aan de orde van de dag in het huidige Amerika.

You just a Black man in this world
You just a barcode, ayy
You just a Black man in this world
Drivin’ expensive foreigns, ayy 

Hij vergelijkt de positie zelfs met die van een hond..

You just a big dawg, yeah
I kenneled him in the backyard
No probably ain’t life to a dog
For a big dog
This Is America – Childish Gambino

In de video zien we Gambino wegrennen voor de politie. Waar hij weg leek te komen met verschillende schietpartijen, wordt hij vervolgd om een joint.

Gambino’s boodschap

Welke boodschap wil Childish Gambino nou precies kwijt met This Is America? Ik denk dat hij wil laten zien dat ‘we’ ons niet moeten laten afleiden door oppervlakkig entertainment, de triviale aspecten van de huidige (populaire) cultuur – party, geld, social media.

Hij houdt een spiegel voor die de ogen doet openen voor de echte problemen in de Amerikaanse maatschappij – racisme, geweld, wapenbezit.

Wat vind jij?

Dat Gambino’s booschap wereldwijd gehoord wordt, is inmiddels wel duidelijk. Over het algemeen wordt het positief ontvangen; artiesten noemen hem een ‘genie’ en volgens sommige fans is hij op ’t moment zelfs de betere versie van Kanye West.

Maar er zijn ook mensen die This is America ‘evil garbage’ noemen. De symboliek zou ‘te basic’ zijn, goedkope propaganda voor afschaffing van de second amendment (het recht op wapenbezit) en de lyrics worden afgedaan als betekenisloos. Wat vind jij? Laat het ons weten in een comment 👇!

Verder lezen?

Benieuwd naar meer messcherpe teksten over de Amerikaanse maatschappij? Kendrick Lamar heeft ook heel wat pareltjes op zijn naam staan.

Vaker dit soort artikelen lezen?

Volg ons op Instagram of Facebook en schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief! (No worries, no spam! 😇).

*Disclaimer: De interpretatie van de lyrics is een dankbaar object voor discussie en uiteenlopende (!) theorieën, dus ik pretendeer hier zeker niet de absolute waarheid te vertellen. Mijn analyse gebaseerd op vele artikelen (de linkjes naar de bronnen staan in de lopende tekst) en de discussie die over dit liedje gevoerd is bij Genius. Als mijn interpretatie ook maar een klein beetje opheldering of stof tot nadenken geeft, is mijn doel bereikt. Heb jij andere ideeën bij te betekenis van dit liedje? Laat het vooral weten!

– This Is America is written by Donald Glover / Ludwig Goransson © Kobalt Music Publishing Ltd., Warner/Chappell Music, Inc, 2018.

📸: Screenshot from music video.