De Pride Amsterdam is weer in volle gang en volgend weekend zullen de Amsterdamse grachten weer roze kleuren tijdens de Canal Parade. Deze week wordt er aandacht gevraagd voor gelijke rechten voor de LGBTQ’s en wordt gevierd dat lesbische vrouwen, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en queers mogen zijn wie ze zijn. Een goed excuus om mijn favoriete ‘gay anthems’ op een rij te zetten!

Gay liefde in muziek

Ondanks dat romantische liefde tussen mensen van hetzelfde geslacht al zo oud is als onze beschaving, geldt dat niet voor de aanwezigheid van homoliefde in muziek. Liedjes die dit openlijk bespreken, zijn een uitzondering en er zijn zelfs homoseksuele artiesten die in hun lyrics doen alsof ze op het andere geslacht vallen. Gelukkig zijn er ook liedjes die de homoseksuele liefde vieren. Dit vind ik de allerbeste 5!

5. Born This Way – Lady Gaga

De opener van dit lijstje is van (als je ’t mij vraagt) één van de meest bijzondere artiesten van het moment. Toen ik alle (verborgen) boodschappen van Lady Gaga op een rij zette, raakte ik diep onder de indruk van de missie van deze extravagante doorzetter en de unieke manier waarop ze dit nastreeft.

In 2011 bracht Lady Gaga het album Born This Way uit, een heus pro-LGBTQ statement waarvan de gelijknamige single uitgroeide tot een internationaal strijdlied.

It doesn’t matter if you love him, or capital H-I-M
Just put your paws up
‘Cause you were born this way, baby

Gaga staat in dit liedje op als activiste die pleit voor gelijke homorechten: de lyrics gaan over vrijheid vinden en van jezelf houden zoals je bent, ongeacht je afkomst, geslacht of geaardheid.

No matter gay, straight or bi
Lesbian, transgendered life
I’m on the right track, baby
I was born to survive
No matter black, white or beige
Chola or orient made
I’m on the right track, baby
I was born to be brave!

Dit klinkt toch goed als je op de barricade of een roze rondvaartboot gaat?

Don’t be a drag, just be a queen
Whether you’re broke or evergreen
You’re black, white, beige, chola descent
You’re Lebanese, you’re orient
Whether life’s disabilities
Left you outcast, bullied or teased
Rejoice and love yourself today
‘Cause baby, you were born this way
Born This Way – Lady Gaga

Naast alle aandacht die ze met dit liedje op het onderwerp vestigde (het stond in veel landen bovenaan in de hitlijsten), richtte ze in 2012 samen met haar moeder de Born This Way foundation op. Het doel: de wereld een beetje vriendelijker en moediger maken. Go Gaga!

4. HIM – Sam Smith

Als homoseksuele zanger moet je (vooralsnog) een keuze maken of en in hoeverre je je geaardheid terug laat komen in je muziek. Eigenlijk is dit gegeven best opvallend aangezien je als muzikant ook niet hoeft na te denken over of je wel/niet van zingt vanuit vrouwelijk perspectief als je vrouw bent, of mannelijk perspectief als je man bent.

Maar goed, vlak voordat Sam Smith in 2014 zijn debuutalbum In The Lonely Hour uitbracht, kwam hij uit de kast en toen stond hij voor deze keuze. Op zijn debuut zijn geen liedjes over homoseksualiteit te vinden omdat hij in deze periode aangaf geen woordvoerder of voorvechter van gelijke homorechten te willen zijn. In een interview met Pinknews zei hij:

“I’m not trying to heal the world. From a young age I’ve always been like this, so it’s been normal.”En: “I would say just be yourself. Don’t make it an issue. Let’s make it a normality.”

Toch kwam hij er later achter dat hij eigenlijk ook niet aan het bespreken van dit onderwerp kan ontkomen, aangezien hij nou eenmaal een publiek figuur en rolmodel is. Hij omarmde zijn lot en op zijn meest recente album The Thrill Of It All zijn verschillende liedjes te vinden waarin homoliefde voorkomen. Bijvoorbeeld HIM.

Holy Father, we need to talk
I have a secret that I can’t keep
I’m not the boy that you thought you wanted
Please don’t get angry, have faith in me

Je zou misschien verwachten dat de hoofdpersoon hier in gesprek is met God. Maar niets is minder waar. Het liedje bevat wel religieuze referenties, maar Sam geeft in een interview aan dat HIM het verhaal vertelt van een fictieve jongen uit Mississippi die zijn vader vertelt dat hij gay is.

Don’t you try and tell me that God doesn’t care for us
It is him I love, it is him I love

Hij heeft al een vaag vermoeden wat de reactie van zijn vader zal zijn, maar vertrouwt erop dat God ook om homoseksuelen geeft.

I walk the streets of Mississippi
I hold my lover by the hand
I feel you staring when he is with me
How can I make you understand? 

Mississippi is een van de meest homofobe staten van de Verenigde Staten. Het is voor menig Mississippian dan ook shocking om twee mannen hand-in-hand te zien lopen.

Holy Father, judge my sins
I’m not afraid of what they will bring
I’m not the boy that you thought you wanted
I love him
HIM – Sam Smith

Zijn vader mag zijn zonden, ofwel zijn seksuele geaardheid, veroordelen, maar het is wat het is; de liefde voor zijn lover is een feit.

Het is maar goed dat Sam besloten heeft om dit soort verhalen tegenwoordig met ons te delen, toch?

3. Let It Go – Idina Menzel/Demi Lovato

De nummer 3 in dit lijstje, Let It Go werd geschreven voor de Disneyfilm Frozen en het initiële doel van dit liedje was (voor zover bekend) niet om een expliciete pro-LGBTQ-boodschap uit te dragen. Maar toen het uitkwam, sprak het niet alleen vele Disney liefhebbers aan, maar werd het ook massaal omarmd door de LGBTQ-community.

Voor mij persoonlijk is het een favoriet, omdat ik bij mijn gay-best friend heb gezien hoeveel het met en voor hem doet. Een paar jaar geleden was ik met hem op vakantie en toen had hij zo’n beetje twee weken lang dit liedje in zijn hoofd. Toen ik naderhand de film keek, begreep ik pas waarom hij dit zo uit volle borst mee zong. 

Mijn vriend woont in Zuid-Amerika en het is daar op z’n zachtst gezegd een uitdaging om gay te zijn. Het feit dat hij een andere naam aannam toen hij ging studeren om zijn heftige jeugd achter zich te laten, zegt denk ik voldoende. Maar ook nu nog mogen zijn klanten, personal trainer en zelfs zijn bloedeigen nichtjes niet weten dat hij op mannen valt, omdat er anders ‘ongemakkelijke’ situaties kunnen ontstaan.

Frozen gaat over twee prinsessen in het koninkrijk Arendelle. Elsa, de oudste, heeft magische krachten waarmee ze alles in ijs kan doen veranderen. Ze moet deze krachten van haar ouders verbergen. Jarenlang leven Elsa en Anna langs elkaar heen en beiden worden ze hier diep ongelukkig van. Ze vlucht naar een plek waar ze helemaal alleen is, maar wel zichzelf kan zijn.

Couldn’t keep it in, heaven knows I tried
Don’t let them in, don’t let them see
Be the good girl you always have to be
Conceal, don’t feel, don’t let them know
Well, now they know!

Let it go, let it go!
Can’t hold it back any more
Let it go, let it go!
Turn away and slam the door
I don’t care what they’re going to say
Let the storm rage on
The cold never bothered me anyway
Let It Go – Idina Menzel/Demi Lovato

Gelukkig heeft mijn vriend ook mensen om zich heen bij wie hij wel zijn mooie echte ‘zelf’ kan zijn, maar ik hoop voor hem – en voor alle andere homoseksuelen die met dezelfde uitdagingen worstelen – dat ooit (en het liefst snel!) alle vooroordelen echt zullen verdwijnen en ze hun eigen Arendelle voorgoed kunnen verlaten.

2. I Want To Break Free – Queen

De tweede plek in dit lijstje is voor I Want To Break Free van Queen. In Waar gaat de muziek van Queen eigenlijk over? haalden we Somebody To Love uit 1976 aan als liedje waarin Freddy Mercury (misschien wel voor het eerst) subtiele hints gaf over het feit dat hij bi was.

Toen bijna een decennium later I Want To Break Free uitkwam, was het nog steeds behoorlijk spraakmakend. Eén van de redenen hiervoor was de videoclip. De vier bandleden zijn hierin te zien als drag queens, waarbij we Freddie Mercury volgen die ontsnapt uit de dagelijkse sleur van het huisvrouwen-bestaan.

De clip was een parodie op de Britse soap Coronation Street, maar dit werd niet overal gewaardeerd. Zo werd het parodiale karakter in de Verenigde Staten niet begrepen en het werd zelfs geïnterpreteerd als promotie voor travestie! Het lijkt nu onvoorstelbaar, maar het was toen voldoende reden voor MTV om het liedje van de zender te bannen.

Maar ook de lyrics waren taboedoorbrekend en hebben grote betekenis gehad voor de gay-community. Grappig genoeg is het helemaal niet geschreven is met de intentie om een statement te maken! De (heteroseksuele) John Deacon schreef de tekst en in een interview zegt Freddie over de betekenis:

“It has got nothing to do with the gay people at all. It is basically about everybody. It’s just somebody who has a very tough life and he just wants to break free from whatever problems he’s got.”

Toch wordt de betekenis anders geïnterpreteerd. Voor velen gaat het verder dan het enkel losbreken uit een slechte relatie of dagelijkse sleur.

I want to break free
I want to break free
I want to break free from your lies
You are so self satisfied I don’t need you
I have got to break free
God knows, God knows I want to break free

De verschijning van de heren in de video als drags zou wijzen op een coming out. Als je daar vanuit gaat, dan krijgt de volgende passage ineens ook een andere lading:

I’ve fallen in love
I’ve fallen in love for the first time
And this time I know it’s for real
I’ve fallen in love, yeah
God knows, God knows I’ve fallen in love

In 1986 was er nog veel onbegrip voor homoseksualiteit, mensen werden nog regelmatig gedwongen in de kast te blijven. Met de (ongetwijfeld) enorme struggle die daarbij kwam kijken in het achterhoofd, begrijp ik dat dit veel leden van de gay community aansprak:

But life still goes on
I can’t get used to living without, living without
Living without you by my side
I don’t want to live alone, hey
God knows, got to make it on my own
So baby can’t you see?
I’ve got to break free
I Want To Break Free – Queen

Met I Want To Be Free hebben de mannen van Queen niet alleen een weg gebaand voor openheid over homoseksualiteit in muziek, maar ook in de maatschappij. Het is natuurlijk nooit te meten wat het effect van dit specifieke liedje is geweest, maar aangezien het in vele landen in Europa en Zuid-Amerika de Top 10 behaalde, was het bereik in ieder geval groot. En het feit het nu bijna niet meer voor te stellen is dat een clip als onderstaande verbannen zou worden van TV, laat zien hoeveel vooruitgang er is geboekt.

1. Same Love – Macklemore & Ryan Lewis ft. Mary Lambart

Het ultieme gay anthem is voor mij Same Love van Macklemore & Ryan Lewis ft. Mary Lambart. Je kunt hem misschien niet zo hard meeblèren als Born This Way of Let It Go, maar het is kwetsbaar, kritisch, geeft me kippenvel én het zet aan tot actie.

En misschien nog wel het meest bijzondere: er is lef voor nodig om zo’n statement te maken in de overwegend homofobe hiphop wereld. Macklemore, die het liedje schreef, vertelt in een interview met Q13 FOX News te zijn opgegroeid tussen homoseksuelen (twee ooms en zijn peetoom zijn gay), maar tegelijkertijd ook met het Katholieke geloof én natuurlijk in de hiphop scene.

In de opening van het liedje vertelt hij hoe hij in zijn jeugd twijfelde aan zijn geaardheid en welke stereotypen daartoe leidden:

When I was in the third grade, I thought that I was gay
‘Cause I could draw, my uncle was, and I kept my room straight
I told my mom, tears rushing down my face
She’s like, “Ben, you’ve loved girls since before Pre-K!”
Trippin’, yeah I guess she had a point, didn’t she?
A bunch of stereotypes all in my head

Lesbische én Christelijke singer-songwriter Mary Lambart benadrukt in het refrein dat homoseksualiteit geen keuze is:

And I can’t change, even if I tried
Even if I wanted to
And I can’t change, even if I tried
Even if I wanted to
My love, my love, my love
She keeps me warm

In het tweede couplet spreekt Macklemore zich kritisch uit over de homofobe hiphop wereld:

If I was gay, I would think hip-hop hates me
Have you read the YouTube comments lately?
“Man, that’s gay” gets dropped on the daily
We’ve become so numb to what we’re sayin’

Met name online hebben mensen het idee alles te kunnen zeggen.

Our culture founded from oppression
Yet we don’t have acceptance for ’em

Met ‘our culture’ doelt hij enerzijds op de Verenigde Staten, die voor onafhankelijkheid van Engeland hebben moeten strijden. Anderzijds doelt hij op de hiphop scene welke is ontstaan vanuit onvrede onder Afro-Amerikanen in achterstandswijken.

In het laatste couplet zet Mack aan tot actie:

We press play, don’t press pause: progress, march on!
With a veil over our eyes, we turn our back on the cause
‘Til the day that my uncles can be united by law
Kids are walking ’round the hallway
Plagued by a pain in their heart
A world so hateful, some would rather die than be who they are

And a certificate on paper isn’t gonna solve it all
But it’s a damn good place to start

No law’s gonna change us, we have to change us

Dat een wet pro-homohuwelijken nog niet betekent dat er ook echt gelijkwaardigheid heerst, werd vorig jaar duidelijk toen pakkenmerk Suitsupply campagne met zoenende mannen lanceerde. In Nederland is het homohuwelijk al sinds 2001 toegestaan bij wet, maar de campagne zette nog steeds mensen aan tot het bekladden en vernielen van de posters in bushokjes. Internationaal verloor het kledingmerk meer dan 13.000 volgers op social media.

Whatever god you believe in, we come from the same one
Strip away the fear, underneath it’s all the same love
About time that we raised up!
Same Love – Macklemore & Ryan Lewis feat. Mary Lambart

Los van wat welk geloof dan ook je vertelt, we voelen allemaal dezelfde liefde. Het is tijd dat we opstaan om daar iets aan te doen.

Be who your are. Love who you want. Be proud.

 

– Born This Way is written by Fernando Garibay / Stefani J Germanotta / Paul Edward Blair / Jeppe Breum Laursen © Sony/ATV Music Publishing LLC, Warner/Chappell Music, Inc, Universal Music Publishing Group, Kobalt Music Publishing Ltd., 2011.
– HIM is written by Brendan Grieve / Reuben James / Sam Smith © Sony/ATV Music Publishing LLC, Universal Music Publishing Group, Warner/Chappell Music, Inc, 2017.
– Let It Go is written by Kristen Anderson-Lopez / Robert Lopez © Walt Disney Music Company, 2013.
– I Want To Break Free is written by John Deacon © Sony/ATV Music Publishing LLC, 1984.
– Same Love is written by Ben Haggerty / Mary Lambert / Ryan Lewis © Kobalt Music Publishing Ltd., 2013.
📸: Dimitar Belchev