Misschien roept de term K-pop (‘Korean Pop’) vraagtekens bij je op, maar waarschijnlijk is dat niet meer voor lang. De Zuid-Koreaanse ‘idoolgroepen’ hebben inmiddels tientallen miljoenen super dedicated fans wereldwijd en de commerciële waarde van de industrie loopt in de miljarden dollars.

Ook in Nederland wordt K-pop omarmd, zo blijkt als de 17.000 Ziggo Dome tickets voor de show van K-popgroep BTS van aanstaande zaterdag binnen mum van tijd verkocht zijn.

Een goede reden om te duiken in dit bijzondere fenomeen: Wat is K-pop? Hoe is het ontstaan en wat maakt het zo uniek? We bekijken de geschiedenis, het ‘productieproces’ dat behoorlijk fabrieksmatig aandoet, de bijzondere creatieve uitingen en de impact die wereldwijd indrukwekkende vormen aanneemt. Wees niet verbaasd als jij binnenkort ook meedeint op de ‘Korean wave’..

Het ontstaan van K-pop

Tot begin jaren negentig was muziek in Zuid-Korea aan zware censuur onderhevig. Liedjes moesten ofwel vaderlandslievend zijn, ofwel inhoudelijk heel braaf. Dat veranderde toen in 1992 Seo Taiji & Boys mee deden aan een talentenjacht op TV en ongekend populair werden.

Hun liedje Come Back Home over weggelopen tieners was het eerste liedje waarin moderne Amerikaans-achtige popmuziek werd gemengd met de Zuid-Koreaanse cultuur.

Het baande de weg voor de tegenwoordig zo populaire K-pop.

Muziek als exportproduct

Zuid-Korea ontwikkelde zich vanaf de jaren zestig razendsnel van een arm land tot de nummer 11 rijkste economie van de wereld in 1996. Zakenman Lee Soo Man zag in dat jaar een kans: hij ging Koreaanse muziek als exportproduct uitbrengen en richtte het entertainment bedrijf SM Entertainment op. In de jaren daarna volgden twee andere grote entertainment bedrijven: YG Entertainment (opgericht door één van de bandleden van Seo Taiji & Boys) en JYP Entertainment.

Deze drie bedrijven ontwikkelden de succesformule van K-pop. Een extra duwtje in de rug kregen ze in 1997, toen een financiële crisis toesloeg in Azië. De overheid besloot om de culturele industrie te boosten en minimaal 1% van de begroting in cultuur te investeren. Dit kwam de gloednieuwe Koreaanse muziekindustrie ten goede en betekende het begin van een bloeiende K-pop business.

Intercontinentale doorbraak

Toch blijft het voor de K-popgroepen in de daaropvolgende jaren lastig om voet aan de grond te krijgen in de Westerse wereld. Er zijn een aantal K-popgroepen die (bescheiden) hits scoren, maar de eerste die écht groot wordt is BTS.

In 2017 bereiken 2 singels van de jongensgroep de Amerikaanse Billboard Hot 100, ze treden op tijdens de American Music Awards, geven een optreden met Oud & Nieuw op Times Square en werken samen met de Amerikaanse dj Steve Aoki voor hun single Mic Drop. Ook in Europa wordt K-pop steeds populairder.

Het effect van deze internationale expansie is in het thuisland voelbaar. Waar Zuid-Korea’s muziekindustrie in 2010 nog op de 21^e positie van de wereldranglijst stond, kon het in 2017 de op 5 na grootste muziekmarkt ter wereld genoemd worden. De waarde van de Zuid-Koreaanse muziekindustrie wordt inmiddels geschat op 5 miljard dollar, waarbij 80% van de totale muziekverkoop bestaat uit binnenlands product, veelal K-pop.

Hoe klinkt K-pop?

Wat de sound van K-pop uniek maakt, is dat verschillende genres vaak worden gecombineerd in één liedje. Er wordt dan moeiteloos geswitcht van hiphop, naar EDM, naar rock, naar pop. Eén ding lijken alle K-pop hits gemeen te hebben; het zijn earworms. Zodra je de aanstekelijke liedjes één keer hebt gehoord, krijg je ze niet meer uit je hoofd.

De weg naar perfectie

Hoe ziet zo’n K-pop ‘productieproces’ eruit? De popgroepen worden opgericht door de grote entertainmentbedrijven. Vele tieneridolen in spe doen op Idols-achtige manier auditie, vaak als ze nog op de basisschool zitten. Zang, dans en looks bepalen of de jongeren in aanmerking komen voor de volgende stap.

Die volgende fase houdt een jarenlang trainee program in. Ze krijgen lessen in zang, dans, acteren, vreemde talen en het bouwen van een goed imago. Ze wonen in dorms, hebben vaak wel 20 uur per dag les en moeten zich aan strenge regels houden, zo is er bijvoorbeeld een avondklok.

Als de trainees zijn ontwikkeld tot volmaakte popsterren, worden zij – als ze geluk hebben – geselecteerd voor een nieuwe popgroep. Voor een officieel debuut volgt nog veel meer training om de act op de milliseconde te perfectioneren en soms wordt er zelfs plastische chirurgie voorgesteld.

Slave contracts

Als ze het eenmaal tot een K-popgroep geschopt hebben, worden de uitverkoren talenten neergezet als idolen. Ze verkopen een droom. Toch blijkt dit beeld vaak ver af te staan van de realiteit. K-popsterren genieten grote bekendheid en roem, maar betalen er ook een behoorlijke prijs voor.

De entertainmentbedrijven controleren ze namelijk met ijzeren hand en ze worden commercieel uitgebuit. Ze tekenen zogenaamde ‘slave contracts’ waarin ze zich voor jaren vastleggen en alles dat de entertainmentbedrijven in ze hebben geïnvesteerd moeten terugbetalen. Er zijn gevallen bekend van Award winnende artiesten die maar $370 per maand overhouden. En alsof dat allemaal nog niet heftig genoeg is, schijnt seksuele intimidatie- en misbruik ook regelmatig voor te komen.

Indrukwekkende video’s

Video’s zijn een belangrijk onderdeel van het wereldwijde (virale) succes van K-pop. Het visuele aspect is daarin van groot belang. De videoclips zijn extreem gestileerd met veel kleuren, strakke choreografie, indrukwekkende decors en kostuums. Ze vertellen ingewikkelde verhalen die vaak gaan over dromen, familie-verraad, moord, liefdesverdriet en tijdreizen.

De ultieme live beleving

Maar ook de live beleving is heel belangrijk. In de eerste plaats is er voor elke K-popgroep een eigen light stick ontwikkeld.

Ook reageert het publiek op wat er op het podium gebeurt met zogenaamde ‘fan chants’, een soort spreekkoren. De namen van de popgroep worden gezongen, fans echoën belangrijke woorden of reageren inhoudelijk op de lyrics. Het resultaat is een super interactieve concertervaring waarbij het groepsgevoel gestimuleerd wordt.

[Verder lezen over fan chants? Check dan deze BTS Fan Chant Tutorial die we voor Ticketmaster schreven.]

Taalbarrière

Inmiddels lijkt K-pop buiten Zuid-Korea minstens zo populair te zijn als in het thuisland. De meerderheid van de 22 miljoen fans in de grootste online K-pop community Soompi, woont bijvoorbeeld niet in Zuid-Korea.

Maar dat betekent niet dat de K-popgroepen zich volledig aanpassen aan hun internationale fans. De lyrics bevatten vaak wat Engelse zinnen, maar zijn meestal grotendeels in het Koreaans. De officiële video’s worden vaak ondertiteld en fans die zowel Koreaans als Engels spreken nemen de vertaling van interviews voor hun rekening.

Het feit dat de meeste fans de taal niet spreken, lijkt eerder een toegevoegde waarde dan een drempel te zijn. Niet-Koreaanse fans zien het als een mooie uitdaging om zo veel mogelijk over hun idolen te ontdekken. Ze hebben vaak onderling contact en vormen een hechte community. Sommige fans gaan zelfs zo ver dat ze de Koreaanse taal gaan leren.

Mondiale impact

De K-popgroepen weten miljoenen jongeren over de hele wereld te inspireren met hun catchy liedjes, vlekkeloze performances en aansprekende boodschappen. Veel K-popgroepen zingen over luchtige onderwerpen als liefde, vriendschap en feesten, maar er zijn ook groepen die maatschappijkritische thema’s behandelen.

BTS bespreekt bijvoorbeeld onderwerpen als mentale gezondheid, LGBTQ-rechten en vrouwenemancipatie in hun muziek [Zie ook: Waar gaat de muziek van BTS eigenlijk over?]. In september van dit jaar schopten ze het hiermee zelfs tot een vergadering van de Verenigde Naties waarin ze een speech gaven over hun ‘Love Yourself’ campagne.

K-populariteit

Waar The Beatles in de jaren zestig een heuse manie veroorzaakten, de Backstreet Boys in de jaren negentig menig tienerhart sneller deden kloppen, zijn K-popgroepen als BTS, EXO en BlackPink dé tieneridolen van de 2010s.

Deze groepen hebben miljoenen volgers op social media en hun video’s kunnen vaak op honderden miljoenen streams rekenen. Met deze aantallen doen ze niet onder voor artiesten als One Direction, Beyoncé, Ed Sheeran en Justin Bieber. De verschillende groepen hebben super actieve fanclubs die hun idolen online actief aanmoedigen. BTS heeft zelfs verschillende Twitter-accounts en zet professionele teams in verschillende tijdzones in om hun online bereik en impact te optimaliseren. Dit bezorgde hen in 2017 én 2018 de Top Social Artist Award tijdens de Billboard Music Awards. Nooit eerder ging deze award naar een niet-westerse artiest of band.

Maar ook offline is de impact van de K-popgroepen zichtbaar. De idolen weten niet alleen stadions over de hele wereld met gemak te vullen, wanneer ze acte de presence geven breekt regelmatig hysterie onder de fans uit.

Wij zijn erg benieuwd naar wat er komende week te gebeuren staat wanneer BTS zal optreden in de Ziggo Dome in Amsterdam.

Verder lezen

Ben je nu wel benieuwd naar meer informatie over de populairste K-popgroep van het moment? Ter voorbereiding op de show in de Ziggo Dome schreven we Waar gaat de muziek van BTS eigenlijk over? Als er met deze Introductie over K-pop al een wereld voor je open is gegaan, mag je de veelzeggende teksten van de Bulletproof Boy Scouts zéker niet missen..

Of meer lezen over Fan Chants? Voor Ticketmaster schreven we een heuse BTS Fan Chant Tutorial.

Volg ons

Vaker dit soort artikelen lezen? Volg ons dan op Facebook, Instagram of schrijf je in voor de maandelijkse News Flash! (No worries, no spam! ).